राजनीतिमा युवा हस्तक्षेपकारी भूमिका आवश्यक

रुविना श्रेष्ठ) वर्तमान राजनीतिक अवस्थालाई हेदा मुलुक उल्टो दिशामा हिँडिरहेको प्रतीत हुन्छ। प्राप्त उपलब्धिलाई समेत संस्थागत गर्न नेताहरू अक्षम देखिएका छन्। आरोप-प्रत्यारोपमा मात्र सीमित राजनीतिले नेपाली जनतालाई दिक्क बनाइसकेको अवस्था छ। वास्तवमा समस्या राजनीतिक नेतृत्वमा नै छ। उही पुरानै विचार, उनै पुरानै नेताहरूको हातमा छ देशको शासन सत्ताको बागडोर। देशलाई कहाँ पुर्याउने हो, कता लैजाने हो प्रधानमन्त्री-मन्त्रीहरू कसैमा पनि स्पष्ट दृष्टिकोण छैन। नयाँ शक्तिको रूपमा उदय भएको माओवादीले केही गर्ला भन्ने आशा पनि निराशामा परिणत भएको छ। उनीहरू पनि अरु संसद्वादी दलहरूजस्तो योजनाहीन गोलचक्करमै भुलिरहे। पार्टी सरकार सञ्चालनबारे आफैभित्रको अन्तरविरोधमा उनीहरू अलमलिरहे। फलस्वरूप उनीहरू आफनो लक्ष्य-उद्देश्यमा पुग्न सफल हुन सकेनन्। विश्व कहाँ पुगिसक्यो। तर नेपाली जहाँको त्यहीँ छन्। विगत ३०-४० वर्षहिले समान स्तरमा रहेका मुलुकहरू अहिले युरोप र अमेरिकाको हाराहारीमा विकास गरिसकेका छन्। तर नेपाल भने माथि उठ्न सकेको पाइँदैन। नेपालका सयौं युवा, बौद्धिक र श्रमिक शक्ति दिनहुँ हजारौंको संख्यामा बिदेसिन बाध्य भएका छन्। ३६ प्रतिशतको हाराहारीमा रहेका युवाहरू धमाधम विदेश पलायन भइरहेका छन्। क्षमता र दक्षता भईकन पनि रोजगारीको अवसर खोज्दै उनीहरू विदेश पलायन भएका हुन्। देशका दक्ष जनशक्ति यसरी तीव्रतर रूपमा विदेश पलायन भइर³यो भने अन्ततोगत्वा मुलुक ठूलो संकटमा पर्ने निश्चित छ। त्यसैले समयमै यसतर्फसचेत हुनु आवश्यक छ। अर्काे तर्फभोकमरी, स्वास्थउपचारको अभावलगायतका प्राकृतिक समस्याबाट जनताले दिनहुँ अकालमा ज्यान गुमाउनुपरिरहेको छ। हिजो जनयुद्धलगायतका विभिन्न मुक्ति आन्दोलनमा होमिएका योद्धाहरूका परिवार, बेपत्ता परिवार, अपांङहरूको मन रोएको छ। सेना समायोजनको मुद्दा त्यसै अलमलिरहेको छ। तर यत्रो परिवर्तनपश्चात् पनि कसैलाई फुसद छैन यतापट्ट िसोच्ने। सबैलाई आफनै डम्फु बजाउनुमै ठिक्क छ। सबै आआफनैे स्वार्थ पूरा गर्नमा व्यस्त छन्। एक अर्काको विचारको सम्मान गर्न नसक्दा र एकआपसबीच विश्वासको वातावरण कायम राख्न नसक्दा मुलुक जटिल परिस्थितिमा पुगेको छ। मुलुकका पौने ३ करोड जनता आफनो पक्षमा संविधान बन्ने आशामा बसिरहेका छन्। आगामी २०६७ साल जेठ १४ गते नयाँ संविधान जारी गर्ने दिन जति-जति नजिकिँदै छ त्यति-त्यति नै संविधान निर्माण निर्धारित समयसीमाभित्र सम्पन्न हुने हो कि होइन भन्ने कौतुहल जागृत भइरहेको छ। यद्यपि शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणजस्ता विषयलाई र्सार्थक निष्कर्षा पुर्याउने जिम्मेवारी पाएका दलहरू आ-आफनै अडानबाट हलचल गर्न सकेका छैनन्, जसले गर्दा समयमा संविधान नबन्ने र मुलक झन जटिल परिस्थितिमा पुग्ने शंका व्याप्त छ। अब युवाहरूले शान्ति प्रक्रिया र संविधान निर्माणलाई मुख्य केन्द्रविन्दुमा राखेर संविधानसभामा प्रतिनिधित्व गर्ने दलहरूलाई र विशेष गरी सरकार पक्ष र प्रमुख प्रतिपक्षी दललाई आफनो निजी स्वार्थ र पार्टी स्वार्थ त्यागी राष्ट्रिय स्वार्थमा केन्द्रित हुन दबाब दिनुपर्दछ, खबरदारी गर्नुपर्दछ। स्मरण रहोस्, युवाहरूले गर्ने खबरदारी र दबाब पूर्णातया परिणाममुखी हुनेछ। जुनसुकै पार्टीा विचारलाई आस्था मान्ने भए पनि राष्ट्रिय हितका मुद्दाहरूमा युवाहरू एकजुट हुनु अत्यन्तै आवश्यक छ। हाम्रा विचार र आस्था फरक-फरक हुनु स्वाभाविक हो। तर राष्ट्र हाम्रो एक हो। राष्ट्रियताको लडाइँ आमयुवाले एउटा साझा फोरमको माध्यमबाट जित्नु आवश्यक छ।राष्ट्रको चौतर्फी विकासमा युवावर्गको भूमिका अति उच्च रहेको कुरामा कसैको दुइ मत हुन सक्दैन। यद्यपि संविधानसभामा युवाको प्रतिनिधित्व न्यून छ। अनि त्यही प्रतिनिधित्वलाई पनि निस्त्रिmय पार्न खोजिएको छ, जसले गर्दा संविधान बनी हाले पनि त्यसमा युवाका सवाललाई सम्बोधन गरिन्छ भन्नेमा विश्वस्त हुने अवस्था छैन। त्यसैले संविधानमा युवाको सवाल सम्बोधन गर्नका लागि पनि आमयुवा वर्गले विशेष पहल गर्नु अत्यावश्यक छ।त्यसो त मुलुकमा परिवर्तित राजनीतिक घटनाक्रमलाई अधिकांश युवाले आत्मसात् गर्न सकेका पनि छैनन्। उनीहरूमा राजनीत्रि्रति तीव्र असन्तुष्टि रहेको पाइएको छ। युवाहरूमाझ रहेका यसप्रकारका असन्तुष्टिहरू मेट्ने र एउटा राष्ट्रिय साझा मुद्दामा सबै युवालाई गोलबन्द गरेर लैजाने पहल साझा युवा फोरमले गर्नुपर्दछ। राजनीतिबाट टाढा रहेर होइन कि त्यसमा सहभागी भएर युवाहरूले मुलुकको विकासमुखी समग्र मार्गचित्र र भविष्य कोर्नुपर्दछ। शान्तिप्रक्रियालाई सफल पार्न र शान्तिविरोधी राष्ट्रिय र अन्तर्राष्ट्रिय तत्त्वहरूका विरुद्ध एकमत भएर युवाहरूले लड्नुपर्दछ। युवाहरूले शान्तिप्रक्रियालाई तार्किक निष्कर्षा पुर्याउन र समयमै जनताको संविधान बनाउन प्रभावकारी भूमिका खेल्न सके मात्र मुलुकको भविष्य सुनिश्चित हुनेछ। त्यसका लागि यो मुलुकलाई नयाँ नेतृत्व र नयाँ विचारको खाँचो छ। त्यसकारण पनि अहिलेको अनन्त गतिरोधको अन्त्य गरेर देशलाई विकासमुखी बाटोमा लैजानका निमित्त अब सचेत युवाहरूले राजनीतिमा हस्तक्षेपकारी भूमिका खेल्नुको विकल्प छैन।